Công ty TNHH Hoà Bình: Đột phá phát triển hạ tầng giao thông xanh từ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Từ những “điểm nghẽn” hạ tầng đến yêu cầu đổi mới sáng tạo theo Nghị quyết 57-NQ/TW

Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã xác định rõ: khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực then chốt, là “đột phá quan trọng hàng đầu” để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Trong đó, việc khuyến khích doanh nghiệp làm chủ công nghệ, chủ động nghiên cứu – ứng dụng và thương mại hóa các kết quả đổi mới sáng tạo được coi là một trong những trụ cột trọng tâm.

Thực tiễn triển khai các công trình hạ tầng giao thông do Tập đoàn Hòa Bình nghiên cứu, thi công trong thời gian qua cho thấy rõ vai trò của doanh nghiệp trong hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng – lĩnh vực có tính lan tỏa lớn đối với tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Các đại biểu cắt băng khánh thành mô hình thử nghiệm 1:1 “Đường cao tốc và đường sắt đô thị” (Ảnh: Quang Dương).

Theo Chủ tịch công ty TNHH Hòa Bình Nguyễn Hữu Đường, mục tiêu đến năm 2025 cả nước hoàn thành khoảng 3.000 km đường bộ cao tốc theo Nghị quyết Đại hội XIII đặt ra áp lực rất lớn về tiến độ, nguồn lực và chất lượng công trình. Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy nhiều hạn chế của phương thức thi công truyền thống: phụ thuộc lớn vào vật liệu tự nhiên, đặc biệt là cát đắp nền; chi phí tăng cao; thời gian kéo dài; đồng thời phát sinh những tác động tiêu cực tới môi trường sinh thái và đời sống dân cư dọc tuyến.

“Việc đắp nền đường cao từ 4–5m theo công nghệ cũ đã biến không ít tuyến cao tốc thành những “con đê nhân tạo”, cản trở dòng chảy tự nhiên, gây ngập úng, sụt lún và làm gia tăng rủi ro thiên tai. Đây chính là những “điểm nghẽn” mà Nghị quyết 57-NQ/TW yêu cầu phải giải quyết bằng tư duy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, thay vì tiếp tục lặp lại các mô hình cũ kém hiệu quả”, Chủ tịch công ty TNHH Hoà Bình phân tích.

Từ yêu cầu thực tiễn đó, công ty TNHH Hòa Bình đã chủ động tổ chức nghiên cứu, khảo sát các mô hình hạ tầng giao thông tiên tiến tại nhiều quốc gia như Nhật Bản, Trung Quốc, Indonesia. Trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế, doanh nghiệp đã phát triển phương pháp thi công đường cao tốc và đường sắt đô thị dạng cầu cạn, sử dụng cọc ly tâm kết hợp panel bản rỗng – một giải pháp có hàm lượng khoa học và công nghệ cao, phù hợp với điều kiện địa chất, khí hậu và yêu cầu phát triển xanh tại Việt Nam.

Chủ tịch công ty TNHH Hòa Bình Nguyễn Hữu Đường chia sẻ sẵn sàng tặng Chính phủ những thành quả mà mình và công ty đã nghiên cứu được để góp phần phát triển đất nước (Ảnh: Quang Dương).

Điểm đáng chú ý là giải pháp này không chỉ giúp rút ngắn thời gian thi công, tiết kiệm chi phí đầu tư, mà còn hạn chế tối đa việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên, giảm phát thải, bảo vệ môi trường sinh thái. Đây chính là biểu hiện cụ thể của việc đưa tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW vào đời sống kinh tế: đổi mới sáng tạo không tách rời sản xuất – kinh doanh, mà gắn chặt với hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường.

Mô hình thử nghiệm 1:1 và vai trò doanh nghiệp trong hiện thực hóa đột phá khoa học, công nghệ

Việc thi công và đưa vào sử dụng đoạn đường cầu cạn tại khu phi thuế quan Xuân Cầu – Lạch Huyện (Hải Phòng) là minh chứng rõ nét cho năng lực làm chủ công nghệ của doanh nghiệp trong nước. Công trình cho phép các phương tiện siêu trường, siêu trọng hoạt động liên tục, đáp ứng yêu cầu phát triển logistics, đồng thời bảo đảm các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn, độ bền, khả năng chịu lực, chống động đất và giảm tiếng ồn.

Đáng chú ý, mô hình này đã được các cơ quan chuyên môn của Bộ Giao thông Vận tải đánh giá tích cực, khẳng định có thể nghiên cứu áp dụng cho hệ thống đường cao tốc tại Việt Nam. Đây chính là quá trình “sàng lọc tự nhiên” của đổi mới sáng tạo mà Nghị quyết 57-NQ/TW nhấn mạnh: sáng kiến chỉ thực sự có giá trị khi được kiểm chứng bằng thực tiễn và có khả năng nhân rộng.

Tại lễ khánh thành, khách tham quan được trải nghiệm không gian văn hoá "chợ xưa" và thưởng thức các món "quà ăn vặt" đậm chất dân dã (Ảnh: Quang Dương).

Một nội dung quan trọng khác của Nghị quyết 57-NQ/TW là thúc đẩy chuyển đổi số gắn với đổi mới mô hình phát triển. Trong các đề xuất của Tập đoàn Hòa Bình, hạ tầng giao thông không chỉ là không gian lưu thông, mà còn được tích hợp các yếu tố công nghệ số, quản lý thông minh, hệ thống an toàn – phòng cháy chữa cháy ứng dụng trí tuệ nhân tạo, cùng các giải pháp tiết kiệm năng lượng.

Đặc biệt, mô hình đường cao tốc cầu cạn đa tầng kết hợp phát triển nhà ở xã hội thể hiện tư duy phát triển bao trùm, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và an sinh xã hội. Việc tận dụng không gian trên cao để phát triển nhà ở, giảm áp lực giải phóng mặt bằng, tiết kiệm chi phí đầu tư công, đồng thời tạo điều kiện cho người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở chất lượng cao, phù hợp với định hướng phát triển bền vững.

Nghị quyết 57-NQ/TW khẳng định rõ: doanh nghiệp là trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Từ thực tiễn của công ty TNHH Hòa Bình có thể thấy, khi doanh nghiệp được tạo điều kiện, có cơ chế khuyến khích nghiên cứu – thử nghiệm – ứng dụng, những sáng kiến khoa học công nghệ hoàn toàn có thể trở thành lời giải cho các bài toán lớn của nền kinh tế.

Vấn đề đặt ra là cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế thí điểm, đặt hàng nghiên cứu, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và tạo không gian chính sách đủ rộng để các mô hình đổi mới sáng tạo được triển khai, đánh giá và nhân rộng một cách bài bản. Chỉ khi đó, tinh thần đột phá của Nghị quyết 57-NQ/TW mới thực sự lan tỏa, trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế số và phát triển bền vững trong giai đoạn mới.